PRP (پی آر پی) چیست؟
پی آر پی نامی اختصاری از درمان با «پلاسمای غنی از پلاکت» است. برای این که بتوانیم درمان PRP را توضیح دهیم، اول باید بدانید که پلاسما و پلاکت چه هستند. خون بدن از دو بخش کلی تشکیل شده است:
هماتوکریت: این بخش شامل سلول‌های خونی مانند گلبول‌های سفید، قرمز و پلاکت‌ها است.
پلاسما: بخش زمینه‌ای و مایع خون که شامل آب و مواد محلول در آن مانند پروتئین‌ها، مواد معدنی، مواد غذایی و … است.
برای درمان پی آر پی، ابتدا مقداری خون از بازوی شما گرفته می‌شود. این مقدار تقریباً برابر با خونی است که برای آزمایش خون در آزمایشگاه از شما دریافت می‌شود؛ یعنی حدود ۱۰ تا ۲۰ میلی‌لیتر. نمونه‌ی خون شما درون دستگاهی به نام سانتریفیوژ قرار می‌گیرد. در این دستگاه با چرخش سریع و بر اساس نیروی گریز از مرکز، بخش‌های مختلف خون جدا می‌شوند.
در نهایت محلولی به دست می‌آید که غنی از پلاکت‌های خونی است. احتمالاً با نقش اصلی پلاکت‌ها که لخته کردن خون و جلوگیری از خونریزی است، آشنا هستید. علاوه بر این، پلاکت‌ها نقش بسیار مهمی در فرآیند بهبودی و ترمیم آسیب‌های بافتی دارند. بعد از جداسازی و آماده‌سازی محلول PRP، آن را به پوست شما تزریق می‌کنند. با ورود محلول به ناحیه‌ی دچار مشکل، فاکتورهای رشد از پلاکت‌ها آزاد می‌شوند. این فاکتورها سه عملکرد مهم انجام می‌دهند:
- باعث تحریک تشکیل کلاژن می‌شوند.پروتئین کلاژن به نوعی سیمان بافت‌های شما است.
- باعث تشکیل عروق خونی جدید می‌شوند.
- باعث ساماندهی و تقسیم سلول‌ها می‌شوند.
تزریق PRP چگونه انجام می‌شود؟
به‌طور کلی فرآیند تزریق پی آر پی شامل مراحل زیر است:
نمونه‌ای از خون شما گرفته می‌شود. مقدار این نمونه خون به این بستگی دارد که پی آر پی به کدام قسمت بدن تزریق می‌شود. برای نمونه، مقدار خون گرفته‌شده برای تزریق به پوست سر در مطالعه‌ای ۲۰ میلی‌لیتر بود، یعنی کمی بیشتر از یک قاشق چای‌خوری.
خون گرفته‌شده در دستگاه سانتریفیوژ قرار داده می‌شود. سانتریفیوژ دستگاهی است که به‌سرعت می‌چرخد و اجزای تشکیل‌دهنده ی خون را از یکدیگر جدا میکند. فرایند جداسازی اجزای خون حدود ۱۵ دقیقه زمان می‌برد. تکنسین پلاسمای جداشده را برای تزریق به قسمت آسیب‌دیده موردنظر آماده میکند. پزشکان معمولا برای تعیین محل دقیق تزریق پی آر پی (مانند تاندون) از روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی استفاده می‌کنند. سپس پزشک پی آر پی را به قسمت آسیب‌دیده تزریق میکند. معمولا کل این فرایند حدود ۱ ساعت طول می‌کشد.
چه عواملی در تهیه فرآوری یک PRP سالم نقش دارند?
در تهیه یک فرآورده PRP غنی و سالم چند عامل دخالت دارند که عبارتند از: استریل بودن شرایط خون گیری، دمای محیط، دمای بدن فرد، شرایط خون گیری و نوع و ضخامت سوزن به کار رفته برای خون گیری، شرایط سانتریفیوژ یا همان دستگاهی که وظیفه جداسازی پلاسما را از سایر اجزای خون به عهده دارد؛ از قبیل شعاع دایره دوران لوله خون، تعداد دور دستگاه در دقیقه، زمان انجام سانتریفوژ و بالاخره نوع ماده ضدانعقاد به کار رفته در لوله‌های آزمایش نیز نقش عمده ای دارند.
برای درمان آرتروز این درمان آیا عوارض جانبی به همراه دارد?
یکی از مواردی که روش PRP در آن کاربرد فراوانی دارد، حوزه روماتیسم و ارتوپدی است که این عمل با نتایج گوناگون در مورد ترمیم پارگی تاندون‌ها و آسیب‌های ورزشی و همچنین درمان سائیدگی مفاصل به کار رفته است. PRP ، باعث رشد غضروف و درمان آرتروز زانو می‌شود. بنابراین بسیاری از افرادی که مبتلا به آرتروز زانو هستند، می‌توانند از فواید PRP سود ببرند. آرتروز زانو، هر چه در مراحل ابتدایی تری باشد، پاسخ مناسب‌تری به PRP می‌دهد. البته گفتنی است به همراه این درمان، استفاده از روش‌های جلوگیری از پیشرفت آرتروز زانو الزامی‌است.
بهبودی پس از تزریق PRP چقدر طول می‌کشد؟
وقتی پی آر پی برای درمان آسیب‌دیدگی تزریق می‌شود، معمولا پزشک به شما توصیه میکند که برای مدتی به قسمت آسیب‌دیده استراحت بدهید. البته این توصیه‌ها بیشتر به خود آسیب‌دیدگی مربوط است و ارتباط چندانی با تزریق پی آر پی ندارد. بیشتر افراد می‌توانند پس از تزریق پی آر پی به فعالیت‌های روزانهٔ خود ادامه دهند.
از آنجا که تزریق پی آر پی به‌منظور بهبود آسیب‌دیدگی یا رشد سلول‌های جدید انجام می‌شود، پس از تزریق فورا تفاوتی را احساس نخواهید کرد. ولی پس از چند هفته یا ماه مشاهده می‌کنید که قسمت آسیب‌دیده، سریع‌تر بهبود می‌یابد یا رویش موهای شما (نسبت به زمانی که از روش درمانی پی آر پی استفاده نکرده بودید) افزایش یافته است.
توصیه های قبل، حین و بعد از PRP:
* دو روز پیش از درمان مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید تا بدن و پوست شما کاملاً پرآب و هیدراته شود.
* یک یا دو هفته پیش از دریافت درمان، چربی کمتری بخورید و میزان مصرف کافئین را نیز کاهش دهید.
* اگر دارو یا مکملی مصرف می‌کنید، حتماً راجع به مصرف آن‌ها پیش از PRP با پزشک مشورت کنید. برخی از مکمل‌ها باعث افزایش خطر کبودی می‌شوند و نباید ۲ تا ۳ هفته پیش از درمان مصرف کنید.
حین درمان پی آر پی:
درمان PRP از زمان دریافت نمونه‌ی خون تا پایان تزریقات، حدود نیم ساعت تا ۴۵ دقیق طول می‌کشد. برای برخی از بیماران که تزریق آزاردهنده یا دردناک است، بیحسی موضعی تزریق می شود تا از این جهت نگرانی نداشته باشند. محلول به کمک سرنگ به پوست یا محل مورد نظر تزریق می‌شود. برای درمان‌های مرتبط با کاشت مو، می‌توان در صورت نیاز، محلول را روی ناحیه گیرنده یا دهنده اسپری کرد.
بعد از درمان:
* تا چهار ساعت پس از درمان، پوست خود را لمس نکنید. صبر کنید تا محل‌های تزریق بهبود یابند.
* مراقب انتقال آلودگی‌ها از طریق باد، گرد و خاک و دستان نشسته باشد.
* تا ۲۴ ساعت بعد از تزریق، از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده نکنید.
* از قرار دادن کمپرس سرد یا گرم روی محل درمان خودداری کنید.
* برای خوابیدن، چند بالش زیر سر خود قرار دهید یا به صورت نیمه خوابیده قرار بگیرید. سعی کنید محل درمان بالا قرار بگیرد و تماسی با بالشت نداشته باشد.
* تا یک ماه پس از درمان، از ضد آفتاب استفاده کنید.
* ممکن است پوست شما تا یک هفته بعد از درمان کمی حساس باشد.
* در صورت کبودی یا قرمزی برای دریافت درمان لازم با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض جانبی PRP:
چون در درمان پی آر پی از پلاکت‌های خودتان استفاده می‌شود، معمولاً شاهد بروز عوارض جانبی نیستیم. مواردی نظیر ایجاد حساسیت، درد یا خونریزی در محل‌های تزریق از عوارض محتمل این درمان هستند که البته نادر اند. بیشتر افرادی که PRP انجام می‌دهند، می‌توانند بلافاصله بعد از درمان، به انجام کارهای روزمره‌ی خود مشغول شوند.
چه کسانی نباید PRP انجام دهند؟
با اینکه در بیماران واجد شرایط انجام PRP، عوارض جانبی جدی گزارش نشده اما درمان PRP برای همه افراد مناسب نیست. در صورت داشتن سابقه مصرف شدید الکل یا دارو و همچنین سابقه مصرف سیگار باید از انجام درمان PRP خودداری شود. علاوه بر آن، در صورتی که فرد به یکی از موارد زیر ابتلا داشته باشد، این درمان برای او مناسب نخواهد بود:
* هیپوفیبرینوژنمی
* سرطان
* سپسیس
* بیماری پوستی مزمن
* اختلال متابولیک (سوخت و ساز بدن)
* اختلال سیستمی در بدن
* عدم تعادل مایعات بدن (همودینامیک)
* بیماری کبدی مزمن
* سندرم های مختل کننده عملکرد پلاکت ها
* عفونت های حاد و مزمن
* ترومبوسیتوپنی
* اگر شماهم کاندیدای تزریق پی آر پی هستید میتوانید با مراجعه به کلینیک دکتر خانیان این روش را بدون هیچ گونه عوارض و با بالاترین بازدهی انجام دهید.
8 دیدگاه